Revue #5 Polen op zondag
'Een park in het midden van de stad. In het laatste licht van de dag zitten enkele jonge Polen op een bank. Ze spreken hard en onverschillig. Ze zwijgen misprijzend als een jogger voor de vijfde keer voorbij strompelt. Ze kijken een zwarte vrouw met zware heupen na. Ze zien niet dat een stokoude Joodse vrouw in haar rolstoel in slaap valt. Daarboven trekt een vliegtuig een lichtgevend spoor. In de bleek en bleker wordende lucht.'
Dankzij de bijzondere wetten van het moderne theater komt u te weten waarover die mannen spreken. Waarom de jogger blijft joggen. Waarvan de oude vrouw droomt. Wie er in dat vliegtuig zit, daarboven in de lucht.
'Polen op Zondag' is Revue #5 in de legendarische toneelreeks 'Revue van het Ontembare Leven' waarin het MartHa!tentatief op zoek gaat naar de moderne verhalen in de stad aan het begin van de 21ste eeuw. 'Revue van het Ontembare Leven' is een aaneenschakeling van losse toneelstukken die samen een nieuw geheel vormen. Met als schitterend doel het veelkantig universum van de moderne stad — voor even — tastbaar te maken.
In drie jaar tijd realiseerde het MartHa!tentatief zo 8 TONEELSTUKKEN:
revue #1 'De Vernissage'
revue #2 'De Bus' van Bad Van Marie
revue #3 'De Groenstraat'
revue #4 Bang',
revue #5 'Polen op zondag'
revue #6 'OPUSXX op het Sint-Jansplein' van Theater Zuidpool
revue #7 'Aangespoeld coproductie met Theater Froefroe
revue #8 '13 1/2' coproductie met DeTijd
1 THEATRALE LEZING: 'De Ontembare Stad'
1 BLOG: 'Kroniek van het Ontembare Leven'
1 FEESTAVOND: 'Revueavond'
Achtergrond
'Onweerstaanbaar beweegt de mens. De zwarte mens in bootjes. De gele mens in containers. De bruine mens te voet. Op weg naar een oud park vol nieuwe mensen. In het centrum van de stad. In het midden van de wereld.'In april 2010 maakte het MartHa!tentatief het stuk 'De Vernissage', meteen de eerste Revue in het koepelproject 'Revue van het Ontembare Leven'. Een maandenlang, intensief werkproces met de straatbewoners van het de Coninckplein resulteerde in een eerlijke, rauwe én ontroerende theatervoorstelling, een artistieke parel én het orgelpunt van een boeiende samenwerking. Het vervolg en tevens de verdieping van deze werkwijze is 'Polen op Zondag', met de ambitie om de verhalen van de hedendaagse stad nóg waarachtiger en indringender te vertellen.
Alle Revues van het MartHa!tentatief steunen op een intense researchperiode. Voor 'Polen op Zondag' sloeg het MartHa!tentatief gedurende vijf maanden haar tenten op in het Antwerpse Stadspark, waar overwegend mensen vertoeven die hier in de loop der jaren zijn komen 'aanspoelen'.
We aanschouwden ontelbare taferelen: Poolse arbeiders die slaande ruzie krijgen op een bank, stokoude joodse vrouwen onder gehaakte dekentjes, een spastische jongeman die op weergaloze wijze het park doorkruist. We hoorden het gejoel van de kinderen in de verre speeltuin, het ijl gedonder van de lichtgevende strepen in de bleke lucht, het gesnater van de eendjes in de vijver. We spraken er met een oneindig trieste vrouw met oneindig brede heupen, met een kantoorman die troost vindt in het omhelzen van bomen, met een schim die 's nachts te koop is.
We gingen ook op zoek naar achtergronden: de Poolse pendelmigratie, Joodse oorlogsverhalen, de rauwe realiteit van het nachtleven in het park. Net als met 'De Vernissage' kiezen we ook ditmaal voor een documentaire theatervorm, waarin de vertelling van de vele levensverhalen centraal staat. En zo gaan al die levens, die normaal naast elkaar bestaan, voor heel even een interactie aan en wordt het veelkantig universum zichtbaar.
Polen op Zondag is een verhaal in drie bedrijven, dat telkens in een ander tijdsbestek verteld wordt; de normale tijd, de vloeibare tijd en de werkelijke tijd.
De beeldtaal wordt aangeleverd door fotograaf Stef Stessel (de Roovers, KVS, etc.) en beeldend kunstenares Ephameron, in een vernuftig technisch decor van Manu Siebens (MartHa!tentatief, Berlin), Ludo Hoogmartens vertolkt live de voice-over.
In samenwerking met kunstZ tenslotte staan er een aantal 'operatoren' op de scène om de beelden en de setting tot leven te roepen: Lili Almeida, Alyson Pedraõ en Nathalie Gavashelishvili. Tom Clement en Caroline Rochlitz (beiden MartHa!tentatief) versterken mee het operatoren-team.
EPHAMERON °1979 studeerde illustratieve vormgeving en schilderkunst en doceert sinds 2009 aan Sint-Lucas Antwerpen. 'Haar pseudoniem is een doorzichtige toespeling op haar naam, maar refereert ook naar de vluchtigheid en de veranderlijkheid van de moderne digitale media. Die ongrijpbaarheid loopt als een rode draad doorheen haar werk. Ze toont een indringende kijk op de wereld om haar heen en doet verslag van de intieme, onopvallende drama's die samen een mensenleven vormen.' — 'Ephameron dicht met lijnen' - Filip Van Ongevalle, De Standaard. www.ephameron.com
STEF STESSEL °1964 is scenograaf/fotograaf en maakt sinds 1995 deel uit van de vaste kern van het theatercollectief De Roovers. Daarnaast werkt hij in het verleden als scenograaf voor tal van andere theatergezelschappen zoals de Enthousiasten, KVS, HetPaleis, De Onderneming, Transparant, KVS, De Tijd en Ibycus. Hij reisde mee met het multidisciplinair W@T=D@T-project (2004-2007) naar China, India, Mexico en Mali. Het MartHa!tentatief engageerde hem als stadsfotograaf' voor het koepelproject Revue van het Ontembare Leven.
LUDO HOOGMARTENS °1964 speelt toneel, in televisieseries en in films. Hij speelde mee in De Zaak Alzheimer, Kaas, Manneke Pis en Oesje! (film) en in televisieseries als Aspe, De Matroejska's, Terug naar Oosterdonk, Flikken en Windkracht 10 (o.a.). In Vlaanderen stond hij al in toneelproducties van o.a. 't Gebroed, theater Malpertuis, Het Toneelhuis en HetPaleis. Bij het Noord Nederlands Toneel speelde hij de voorbije jaren mee in verschillende toneelstukken.
SPEELLIJST
Polen Op Zondag ging van 5 februari 2011 tot 12 mei 2011 op tournee langsheen de Antwerpse CC's en speelde veelal voor uitverkochte zalen.
'Regisseurs Bart Van Nuffelen en Johan Petit leggen de poëzie van het gewone bloot, ze merken het onopmerkelijke op.' — Stijn Dierckx, De Morgen 7/02/2011
tekst: Bart Van Nuffelen
regie: Bart Van Nuffelen, Johan Petit
research: Bart Van Nuffelen, Caroline Rochlitz
spel: Ludo Hoogmartens, Lili Almeida, Alyson Pedraõ, Nathalie Gavashelishvili, Tom Clement, Caroline Rochlitz, Ephameron
beeld(en op scène): Ephameron, Stef Stessel
decor: Manu Siebens
geluid: Tim Clement
kostuums: Tom Clement
choreografie: Alyson Pedraõ
montage beelden: Bart Baele
productie, zakelijke leiding: Els Kortleven, Anja Benker, Ilke Festjens
stage: Klaartje Vermeulen, Jochem Baelus
Poolse stemmen: Igor Maciejewski, Alek Lewandowski, Mateusz Kurczak
Geïnterviewden: Professor Dr. Herman Van Goethem, Professor Dr. Ludo Abicht,Bram Van de Putte, Wim Pelckmans, Marysia Kluppels,Yolande Gielen,Veerle Sergeyssels,Tibi Kind, Magda van de Roeck, Sonja Jacobs, Ronny Matthysen, Aldona Kuczynska, Iwona Cieszynska, Marzena Jusza, Guojin Liu, Muriël Van Elslande,René, Mimi, Gerrit en Bruno, Danuta Wiejak, Jan Van Schil, Stefaan De Munter, Rachel Rabinowitz, Koen de Cock, Patty de Lelie, Parkmensen, Kuba, Radec, Kamil, Robert en Pjotr, Gregory, Jozef, Schoonmakers GOM, Chinese kunstenaars Pagodepoort, Luc Rommelaere,Eva Jacobs, Nathalie Kuppens
met speciale dank aan: GOM, professionals in schoonmakers, Uitgeverij De Vries-Brouwers, Dela België, Berlin vzw, Pegode vzw, Hof ter Schelde, dagcentrum Eindelijk, Sint-Jozefinstituut DVC, dhr. Jules Koganovitch, Instituut voor Joodse Studies, Professor Idesbald Goddeeris, Boysproject, Veerle Vanden Daelen, ACV Antwerpen, Bouw – Industrie & Energie, Danielle & Michal, Tilak Sharma, Alejandra Theus,Leonardo Lyceum Antwerpen, Luk Sponselée & Barbara Mullin, Eli Mariman, Yves Lemmens, Documentatiecentrum Atlas Antwerpen
Tekstfragmenten gebruikt uit: Het gebroken uur, oorlogsverhalen van Sonia Blumenstein door Professor Dr. Herman Van Goethem, Uitgeverij De Vries-Brouwers.
Met de steun van de provincie en het district Antwerpen, De Antwerpse Cultuurcentra, het Impulsfonds voor het Migrantenbeleid, de Stad Mortsel, de Vlaamse Overheid.
Een productie van het MartHa!tentatief in samenwerking met KunstZ vzw.