Sjwek — of zo klinkt het als ik te pletter sla

‘De glorieuze belevenissen van de brave soldaat Sjwék in de Groote Oorlog, een vrolijk toneelspel in elvendertig meeslepende taferelen en enige komische interludia' : zo droomt kadet Ferket zich de titel van het blijspel dat hij bij het uitbreken van de eerste wereldoorlog over de soldaat Sjwék wil schrijven. Maar de weinig glorieuze gebeurtenissen aan het front alsook het steeds vreemdere gedrag van de soldaat Sjwék brengen hem meer en meer in verwarring. Het gaat zo precies niet helemaal zoals hij had gedacht. De wereld schiet in brand. De oorlog wordt een machine die mensenlevens vermorzelt.  

In 2002 vroeg Geert Six aan Bart Van Nuffelen om een toneelversie te schrijven van  'De avonturen van de brave soldaat Sjwék'. Twee jaar later presenteerden we 'Sjwek — of zo klinkt het als ik te pletter sla',  een onwaarschijnlijk toneelstuk over de oorlogswaanzin in het algemeen en over wereldoorlog I in het bijzonder,  in een coproductie tussen Theater Antigone en het MartHa!tentatief. 

Met de steun van de Zomer Van Antwerpen en de Vlaamse Gemeenschap.

Achtergrond

De sublieme roman ‘de lotgevallen van de brave soldaat Svejk’ van Jaroslav Hasek heeft de aanzet gegeven tot het schrijven van dit stuk. Met Svejk schiep Hasek immers een universeel archetype, dat zonder blozen naast Don Quichote en Baron von Munchhausen mag plaatsnemen. Svejk is een schijnbaar argeloze en altijd vriendelijke Tsjechische soldaat die, door elk bevel letterlijk te nemen en tot in het absurde uit te voeren, het militarisme en de oorlogslogica op grootse wijze ondermijnt. Op deze Svejk is onze Sjwék onmiskenbaar gebaseerd.

Onze Sjwék echter is een op en top Belgische frontsoldaat die vecht in de loopgravenoorlog van 1914-1918. Samen met hem maken we de brutale inval van de Duitse legers mee. De slag bij Luik. De belegering van de vestingstad Antwerpen. Om uiteindelijk in de loopgraven te belanden. Daar blijkt Sjwék de hand te hebben in de toenemende demotivatie, wanhoop en ontbering van de Belgische troepen. Op het einde is Sjwék de enige die blijft lachen terwijl rondom hem dagelijks honderden jonge mannen sneuvelen.

Sjwék, of zo klinkt het als ik te pletter sla wil naast een revolutionaire voorstelling ook een alternatieve geschiedschrijving van Wereldoorlog I en het bijhorende frontleven zijn. De soldaat Sjwék beleeft allerlei olijke avonturen tegen een achtergrond van historische gebeurtenissen.